Kalp krizleri gençler arasında giderek daha sık rastlanan bir sağlık sorunu haline gelmiştir. Ancak bu artışın altında yatan nedenler çeşitlilik göstermektedir. Öncelikle modern yaşam tarzı hareketsizliği ve düzensiz beslenmeyi beraberinde getirir. Ayrıca sigara ve alkollü içecek kullanımı da bu yaş grubunda yükselişe geçmiştir. Dahası stres genç bireylerin hayatında kaçınılmaz bir unsurdur ve kalp sağlığını olumsuz etkiler. Dolayısıyla bu faktörler gençlerde kalp krizlerinin görülme sıklığını artıran başlıca etmenlerdir. Bu durum toplum sağlığı için ciddi bir alarm niteliğindedir.
Sigara İçmek Gençlerde Kalp Krizine Nasıl Katkıda Bulunur?
Sigara içmek gençlerde kalp krizi riskini artıran ana etmenlerden biridir. Bu bağlantının temelinde çeşitli biyolojik süreçler yatar. Sigara arterlerde aterosklerotik plakların oluşumunu hızlandırır. Bu plaklar arterleri daraltarak ve tıkayarak kalp krizine zemin hazırlar. Ayrıca sigara içmek arter duvarlarında iltihaplanmaya sebep olur ve bu da plakların kararsızlaşmasına neden olabilir. Kararsız plaklar kalp kriziyle sonuçlanan akut tıkanıklıkları tetikler. Ek olarak sigara dumanındaki kimyasallar oksidatif stresi artırır ve bu da kalp damarları üzerinde yıkıcı etkiler yaratır.
Sigara içmenin yol açtığı zararlar şunlardır:
- Arterioskleroz: Arterlerdeki plak birikimini teşvik eder.
- Kan Pıhtıları: Kanın pıhtılaşmasını kolaylaştırır ve koroner arter tıkanıklıklarına yol açar.
- Enflamasyon: Sistemik inflamasyon yoluyla plak oluşumunu destekler.
- Oksidatif Stres: Kalp damarlarında işlev bozukluğuna sebep olur.
- Artan Kalp Atış Hızı ve Kan Basıncı: Nikotinin etkisiyle kalbe ek yük bindirir.
Genetik Genç Bireyler Arasında Kalp Krizlerinde Ne Kadar Rol Oynar?
Genetik faktörler gençlerde kalp krizi riskinde önemli bir rol oynamaktadır. Genç bireylerde görülen kalp krizlerinin genetik temelleri çeşitli araştırmalarla desteklenmektedir. Özellikle Spontan Koroner Arter Diseksiyonu (SCAD) genç kadınlar arasında kalp krizlerine yol açabilen bir durumdur ve genetik yapıyla yakından ilişkilidir. SCAD’ye özgü genetik belirteçler bu durumun diğer kalp hastalıklarından farklı olduğunu göstermektedir. Bunun yanı sıra kalıtsal kardiyovasküler hastalıklar da gençlerdeki kalp krizleri üzerinde etkilidir.
Obezite Gençlerde Kalp Krizi Riskini Nasıl Artırır?
Obezite gençlerde kalp krizi riskini önemli ölçüde artıran bir faktördür. Bu durum çeşitli biyolojik mekanizmalarla açıklanabilir. Öncelikle obezite metabolik sendromun gelişimine katkıda bulunur. Bu sendrom kardiyovasküler hastalıklar için risk teşkil eden bir dizi sağlık sorununu içerir:
- Yüksek tansiyon
- Anormal lipit düzeyleri
- Hiperglisemi
Ayrıca obezite özellikle viseral yağlanma yoluyla aterosklerozun başlamasına neden olur. Viseral yağ damar duvarlarında iltihap ve fibrozise yol açan maddeleri salgılar. Bu süreç damar sertliğine ve işlev bozukluğuna sebep olarak kalp krizi riskini artırır. İkincil olarak obez bireylerde genellikle insülin direnci görülür. İnsülin direnci hücrelerin insüline duyarlılığını azaltır ve kan şekerinde yükselme ile sonuçlanır. Bu da kalp ve damar sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratır. Son olarak obezite kalp ve koroner arterleri çevreleyen epikardiyal yağ dokusunu artırır. Bu yağ dokusu iltihaplanmayı ve kardiyovasküler hastalıkların ilerlemesini tetikleyen maddeler üretir.
Yüksek Kolesterolün Genç Yetişkinlerde Kalp Krizlerine Etkisi Nedir?
Yüksek kolesterol genç yetişkinlerde kalp krizlerinin en yaygın nedenlerinden biridir. Bu durum özellikle kan damarlarında plak birikimine sebep olarak arterlerin daralmasına yol açar. Daralan arterler kan akışını engeller ve kalp krizi riskini artırır. İstatistikler kalp hastalıklarının erken yaşlarda başlamasının önemli bir göstergesi olarak yüksek kolesterolü işaret etmektedir. Amerikan Kardiyoloji Koleji Dergisi’nde yayınlanan araştırmalar bu bağlantıyı güçlendirir niteliktedir.
Yüksek kolesterol düzeylerinin genç yetişkinlerdeki etkileri:
- Kan akışını kısıtlayarak kalp krizi riskini artırır.
- Aterosklerozun hızlanmasına yol açar ki bu da damar sertliğine neden olur.
Bu genç bireylerde yüksek kolesterol genellikle birden fazla risk faktörüyle birlikte görülür:
- Hipertansiyon
- Sigara kullanımı
- Obezite
- Diyabet
Sedanter Yaşam Tarzları Gençlerde Kalp Krizlerine Nasıl Yol Açar?
Sedanter yaşam tarzları gençlerde kalp krizi riskini artırma eğilimindedir. Bu risk artışı birkaç temel mekanizma yoluyla gerçekleşir. İlk olarak uzun süre oturarak geçirilen zaman fiziksel aktivite düzeylerinin düşmesine sebep olur. Bu durum kalp ve damar sağlığı üzerinde olumsuz etkilere yol açar. Özellikle genç bireylerde görülen bu düşük aktivite düzeyleri kalp krizi riskini artırıcı diğer sağlık problemlerini tetikler:
- Obezite
- Yüksek tansiyon
- Tip 2 diyabet
Stres Ve Gençlerde Kalp Krizleri Arasındaki İlişki Nedir?
Stresin gençlerde kalp krizleri üzerindeki etkileri oldukça önemlidir. Araştırmalar yüksek stres seviyeleriyle mücadele eden genç yetişkinlerde kardiyovasküler hastalıkların görülme sıklığının arttığını belirtmektedir. Stres kalp atış hızını ve kan basıncını yükselterek kalp üzerindeki yükü artırır. Bu durum kalbe giden kan akışının azalmasına yol açabilir ve miyokardiyal iskemi gibi ciddi kalp sorunlarını tetikleyebilir. Ayrıca stres altındaki bireylerde ruh sağlığı sorunları da sıklıkla gözlemlenir:
- Depresyon
- Anksiyete
- Yüksek tansiyon
- Yüksek kolesterol
- Diyabet
- Obezite
Madde Bağımlılığı Ve Kalp Krizleri Gençlerde Nasıl İlişkilidir?
Madde bağımlılığı gençlerde kalp krizi riskini önemli ölçüde artırır. Çeşitli uyuşturucuların kalp üzerindeki etkileri farklılık gösterir ve genç yetişkinlerde kardiyovasküler sorunlara yol açar. Özellikle kokain damarları daraltarak kalbe giden kan akışını azaltır ve bu durum kalp krizi riskini artırır. Marihuana kullanımı ise kalp atış hızını hızlandırarak ve kan basıncını yükselterek benzer etkiler yaratır. Ayrıca:
- Kokain: Kalbi besleyen damarlarda ciddi daralmalara neden olur.
- Marihuana: Kalp atış hızını ve tansiyonu artırarak kardiyovasküler yükü artırır.
- Alkol: Kardiyomiyopatiye yol açarak kalp fonksiyonlarını bozar.
- Opioidler ve amfetaminler: Kalp ritmini bozarak ve damar sağlığını olumsuz etkileyerek riski artırır.
Prof. Dr. Kadriye Orta Kılıçkesmez, Türk kardiyoloji alanında önde gelen isimlerden biridir. 24 Ocak 1974’te Tekirdağ’da doğmuştur. Lisans eğitimini İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nde tamamladıktan sonra uzmanlık alanı olarak kardiyolojiyi seçmiş ve aynı üniversitenin Kardiyoloji Enstitüsü’nde uzmanlık eğitimini almıştır.2015 yılında üniversite tarafından görevlendirilerek Şişli Etfal kardiyoloji kliniğini ve Angio laboratuarını kurmuştur. 2017 yılında profesör olan Kadriye Kılıçkesmez 2020 yılında Prof Dr. Cemil Taşçı Hastanesi’nin kardiyoloji kliniğini ve Angio laboratuvarını kurmuş, kliniğin eğitim kliniği olmasını sağlamıştır.
